پتنت چیست؟مزایای ثبت پتنت و ثبت اختراع در ایران

اشخاصی که ذهن خلاق و ایده پردازی دارند وخروجی ایده‌های ذهنی این اشخاص ساخت وسایل و کالاهای جدیدی است؛ باید با پتنت (patent) آشنا شوند. تا بتوانند از ایده‌ها و طرح‌هایی که ایجاد می‌کنند حمایت نمایند. پتنت در فارسی همان ثبت اختراع است. دولت به مخترعان جهت حمایت از جدید‌ترین خلاقیت‌های بشری تحت عنوان اختراع حمایت می‌کند. مزایای ثبت پتنت بسیار زیاد است. یکی از اصلی‌ترین مزایای ثبت پتنت ، ساخت، فروش و بهره برداری از اختراع برای مدت مشخصی است. از این رو هدف سیستم پتنت ایجاد انگیزه و پاداشی برای خلاقیت و نوآوری جهت ساخت ابزار و وسایلی است که در عصر حاضر لازم است. مزایای ثبت پتنت از مواردی است که در ادامۀ این مطلب از ثبت دنیز بدان می‌پردازیم. برای اینکه از مزایای ثبت پتنت استفاده کنید. قدم اول کسب اطلاعات لازم برای ثبت آن است. از طرف دیگر اقدام برای ثبت پتنت بدون تسلط به سیستم پتنت موجب رد درخواست شما و اتلاف وقت و هزینه شما در این زمینه خواهد شد. مجموعه‌های زیادی این خدمات را ارائه می‌دهند. اما شما با انتخاب ثبت دنیز اصالت و تجربه و زمان را یک جا خریداری می‌کنید.

تفاوت پتنت و اختراع

به محض اینکه مخترع چیزی را به صورت خلاقانه و نو آورانه می‌سازد در واقع اختراع ایجاد می‌شود و زمانی که این اختراع را به ثبت برساند، اختراع را تبدیل به پتنت کرده است. از این رو اصلی‌ترین مزایای ثبت پتنت را می‌توان عدم امکان دزدی از اختراع دانست. دولت برای حمایت از پتنت، قوانینی را تدوین کرده است. قوانین ثبت پتنت برای مدت 20 سال به مخترع حق ساخت، استفاده و فروش اختراع را می‌دهد. دارندۀ حق پتنت این حق را می‌تواند به سایر اشخاص نیز واگذار نماید. بنابراین مزایای ثبت برند ابعاد مختلفی از حقوق مخترع را در بر می‌گیرد. در حالی که اگر مخترع از حمایت پتنت استفاده نکند ممکن است اختراع او دزدیده شود.

لازم به ذکر است که اختراع تنها یک ایده است و مخترع با توجه به خلاقیتی که دارد یک روش جدید و نوینی را برای انجام فعالیتی ارائه می‌دهد. هر اختراعی ممکن است امتیاز ثبت را نداشته باشد. اما پتنت تنها برای اختراع انجام نمی‌شود و شامل طرح صنعتی نیز است. از این رو برای مالک مخترع یا طراح به ثبت می‌رسد. بنابراین پتنت را می‌توان اختراعی دانست که از حق ثبت برخوردار است. پتنت حق انحصاری است که برای استفاده از اختراع برای مخترع ایجاد می‎شود. این در حالی است که اگر برای اختراع خود پتنت را انجام ندهید از هیچ گونه حقوق حمایتی برخوردار نیستید. در صورتی که اختراع ثبت شده خود را دارید.

مزایای ثبت پتنت چیست؟

مزایای ثبت پتنت بسیار زیاد است و تمام آن به موجب قانون تعیین شده است. از این رو مزایای ثبت پتنت را می‌توان به امور زیر محدود دانست.

•  ثبت پتنت موجب حذف رقابت در بازار خواهد بود و تا مدت 20 سال از حمایت قانونی برای انحصار استفاده از اختراع برخوردار است.
•  ورود به بازار‌های جدید
•  از دیگر مزایای ثبت پتنت حقوق ساخت، تولید و عرضه اختراع و نیز واردات و صادرات مربوط به آن خواهد بود از این رو کلیۀ فرآیند اختراع مربوط به مالک اختراع است.
•  با ثبت پتنت در ادارۀ مالکیت صنعتی تصدیق نامه بیست ساله‌ای مبنی بر آن صادر می‌کند. که این تصدیق بیست ساله نام و اطلاعات مالک پتنت را منتشر خواهد کرد. البته مالک پتنت می‌تواند در نامه کتبی درخواست دهد تا اطلاعات هویتی وی در آگهی اختراع منتشر نشود.
•  حق مالکیت پتنت هم قابل واگذاری است و هم به ارث می‌رسد. یعنی ثبت پتنت از حقوقی مالکیتی است که مخترع می‌تواند از آن استفاده کند.
•  اگر کسی محصول اختراع را بدون اذن مالک پتنت تولید کند یا از آن کپی نماید. با توجه به قوانین پتنت مالک اختراع از مراجع قضایی برای استفاده از حق مالکیت اختراع می‌تواند اقدام نماید.
•  یکی دیگر از مزایای ثبت پتنت استفاده از امتیاز معافیت از خدمت یا انتقال محل خدمت به مراکز پژوهشی است.
•  بهرمندی از تسهیلات و مزایای صندوق حمایت از پژوهشگران از دیگر مزایای ثبت پتنت است.

انواع ثبت پتنت

در سیستم ثبت اختراع انواع مختلفی پتنت‌ها معرفی شده‌اند که بر حسب نوع اختراع در یکی از این دسته بندی‌ها اختراع را باید قرار داد. در دفتر ثبت اختراعات آمریکا پتنت سه نوع است. نوع اول را پتنت بوتیلیتی یا کاربری می‌گویند. نوع دوم پتنت طراحی و نوع سوم پتنت‌های گیاهی است. که در ادامه توضیح کامل‌تری در این خصوص را می‌خوانید. تقسیم بندی پتنت را می‌توان از مزایای دیگر ثبت پتنت بر شمرد تا اشخاص با هر نوع اختراع بتوانند از مزایای ثبت پتنت استفاده نمایند.

• پتنت یوتیلیتی یا کاربردی

هرگاه اختراع، محصول یا فرآیند یا ماشین کاربردی و بهبود یافتۀ جدیدی باشد. این پتنت را پتنت کاربردی یا پتنت یونیلیتی می‌گویند. بیشتر درخواست‌ها برای ثبت پتنت همین نوع اختراعات هستند. که با ثبت آن یه مدت 20 ساله از زمان درخواست اظهارنامه ثبتی سایر شرکت‌ها و اشخاص را از استفاده و فروش و ساخت آن محروم می‌کند. باید در نظر داشته باشید مالک پتنت باید در طی این مدت هزینه‌های نگهداری از پتنت را نیز متقبل شود.

• پتنت طراحی

همیشه پتنت مربوط به اختراع نیست و گاهی ممکن است پتنت طرح صنعتی باشد. در پتنت طراحی دقیقاً به همین موضوع اشاره شده است. هرگاه نوآوری و ابتکار مربوط به طراحی و ساختار ظاهری یک محصول باشد. یا مربوط به امور تزیینی یا موارد این چنینی باشد. به نوعی می‌توان گفت ثبت پتنت برای طرح صنعتی امکان پذیر است. در طرح صنعتی نوآوری و ایده پردازی از شکل ظاهری است. به نوعی آمیختن اشکال و خطوط در ظاهر یک محصول که جدید و نو باشد. پتنت‌های طراحی مدت زمان اعتبار حقوقی آنها 15 سال است که به صورت 3 امتیاز 5 ساله است. یعنی ابتدا به مدت 5 سال اعتبار دارند و بعد از اتمام اعتبار مجدد می‌توان اعتبار پتنت آنها را تمدید نمود. مجدداً بعد از 5 سال دوم نیز می‌توان برای 5 سال سوم اعتبار آن را تمدید کرد.

• پتنت گیاهی

مطابق سیستم پتنت در آمریکا شما می‌توانید گونه‌های گیاهی جدیدی که کشف می‌شوند را نیز در سیستم پتنت به ثبت برسانید. اعتبار این پتنت‌ها طی 20 سال است. بنابراین هر نوع مزایای ثبت پتنت از جمله؛ تکثیر و ارائۀ محصول و فروش آن و حتی واردات و صادرات مربوط به آن در خاک آمریکا تنها برای مالک پتنت است. لازم به توضیح است که در ایران این نوع از ثبت پتنت وجود ندارد و مورد حمایت قرار نمی‌گیرد. 

پتنت شامل چه مواردی است؟

پتنت شامل اختراع و طرح صنعتی می‌شود. البته قوانین داخلی هر کشور نسبت به ثبت پتنت متفاوت است و ممکن است کشوری از برخی موارد به عنوان پتنت حمایت کند و کشور دیگری چنین مواردی را در دسته بندی قوانین ثبت پتنت قرار نداده باشد. اما ثبت پتنت در ایران بر اساس قواعد و مقررات خاصی انجام می‌شود. در ایران هر چیزی که جدید و نو باشد و تأثیری در زندگی بشر ایجاد کرده باشد. به عنوان پتنت اختراع محسوب می‌شود و نیز مواردی که از ترکیب اشکال تنوعی را در ظاهر محصول ایجاد کند پتنت گفته می‌شود.

مواردی که ثبت پتنت آن امکان ندارد؟

هر نوآوری را نمی‌توان پتنت تلقی کرد از این رو مواردی چون اکتشاف، نظریه‌های علمی و نیز فرمول‌ها و روش‌هایی برای ریاضی از مواردی هستند که ثبت پتنت آنها وجود ندارد. اثرهای زیبا شناختی و ادبی و نمایشی و به بیان دیگر هر نوع آفریدۀ هنری و همچنین طرح‌ها و روش‌هایی که برای فعالیت‌های ذهنی ایجاد می‌شوند اعم از بازی یا کسب و کار و مواردی چون شیوۀ ارائه اطلاعات یا خروجی یک برنامه رایانه‌ای نیز تحت حمایت پتنت نیستند. نکته‌ای که در این زمینه قابل بیان است اگر نو آوری جنبه فیزیکی و ملموسی داشته باشد. مانند دستگاه بازی، در این حالت می‌توان به عنوان پتنت دستگاه بازی را به ثبت برسانید. از دیگر مواردی که مورد حمایت پتنت نیست، گونه‌های گیاهی و روش‌های درمانی و همچنین جراحی و مداوا انسان و حیوان از این موارد هستند. راه‌های تشخیص بیماری از نیز در دسته بندی ثبت پتنت نیست.

مزایای ثبت پتنت از جنبه حقوق مخترع

پیش از این مزایای ثبت پتنت را شرح دادیم. تمامی این مزایا از حقوق مخترع نیز محسوب می‌شود. اما آنچه که برای حقوق مخترع است حمایت و استفاده انحصاری از اختراع است. پتنت به مدت بیست سال برای اختراع و به مدت 15 سال برای طرح صنعتی امتیاز استفاده انحصاری در نظر گرفته است. مخترع می‌تواند با امتیازی که از طریق گواهی نامه پتنت به وی اعطاء می‌شود. در محافل داخلی و بین المللی از اختراع حمایت نماید.

مراحل ثبت پتنت

برای استفاده از مزایای ثبت پتنت لازم است ابتدا در سایت مالکیت صنعتی حساب کاربری ایجاد کنید. سپس نسبت به ثبت پتنت لازم است. اظهارنامه مربوط به آن را دریافت کنید و بعد از تنظیم اظهارنامه و ثبت آن باید در انتظار بررسی و نظر کارشناسی باشید. در صورت تایید باید این آگهی در روزنامه رسمی انتشار یابد و در نهایت تصدیق حمایت از ثبت پتنت صادر می‌شود.

سخن پایانی

 برای آن دسته از عزیزانی که می‌خواهند از مزایای ثبت پتنت استفاده کنند پیشنهاد ما دریافت مشاوره از متخصصان این حوزه است. خرسندیم که همراه ما بودید. اگر مخترع هستید حتماً از مزایای ثبت پتنت استفاده کنید. اطلاعات فوق به شما کمک می‌کند تا نیاز خود را از کارشناسان ما به طور دقیق‌تری بخواهید. استفاده از مزایای ثبت پتنت تنها برای اشخاصی است که تصدیق مربوط به آن را دریافت کنند.