خیلی از اشخاص تفاوت بین طرح صنعتی و اختراع را نمی‌دانند و گاهاً ثبت طرح صنعتی را به جای اختراع انجام می‌دهند. در این مطلب که توسط تیم محتوا نویسی دنیز تدوین شده است، شما را با انواع طرح صنعتی و چگونگی ثبت آن آشنا خواهیم کرد. ثبت طرح صنعتی بر اساس قوانین ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی و علائم تجاری امکان پذیر است. از این رو باید بر اساس چهارچوب این قوانین با ثبت طرح صنعتی از حمایت‌هایی که در قانون برای آن در نظر گرفته شده است بهرمند شوید. اگر بخواهیم ابتداعاً تعریفی از طرح صنعتی ارائه دهیم، خلاقیت در طراحی یک محصول صنعتی را طرح صنعتی گویند. طرح صنعتی از ترکیب خطوط، اشکال، رنگ‌ها و غیره شکل خواهد گرفت.
آنچه که در تشخیص و تفاوت طرح صنعتی با اختراع وجود دارد. طرح صنعتی به واسطه تغییرات در ظاهر یک محصولی است. اما اختراع تغییرات فنی در محصول است. از این رو هرگاه بخواهیم از تفاوت ظاهری که یک محصول با سایر محصولات مشابه دارد به واسطۀ ثبت، حمایت انحصاری دریافت کنیم. باید اقدام به ثبت آن کنید. متاسفانه بارها شاهد این موضوع بوده‌ایم. به دلیل عدم ثبت طرح صنعتی و افشاء آن قبل از مقدمات ثبتی اشخاص سود جو، طرح صنعتی را پس از افشاء به نام خود ثبت کرده‌اند. شما اگر می‌خواهید جزء کسانی که حقوق معنوی خود را از دست داده‌اند نباشید لازم است با قواعد و مقررات ثبت طرح صنعتی بیشتر آشنا شوید. ادارۀ مالکیت صنعتی با بررسی اظهارنامه طرح‌های صنعتی تایید ثبت یا عدم ثبت آنها را مشخص می‌کند.
ثبت طرح صنعتی چیست؟
تعریف قانونی طرح صنعتی رامی‌توان هر نوع شکل خطوط و تغییرات ظاهری طرح را در بر می‌گیرد. طرح صنعتی انواع مختلفی دارد. ممکن است حاصل یک طرح وسیله‌ای باشد یا یک محصول یا حتی بسته بندی یک محصول باشد در هر حال طرح صنعتی محسوب خواهد شد. برای حمایت یک طرح، لازم است که آن را در ادارۀ مالکیت صنعتی به ثبت برسانید. ثبت یک طرح در ادارۀ مالکیت صنعتی باید بر اساس چهارچوب‌های قانونی انجام شود. از این رو اگر تغییرات در ظاهر یک طرح چندان شکل متفاوتی را ایجاد نکند یا طرح مورد نظر مشابه طرح دیگری باشد، امکان رد آن وجود دارد.
با ثبت طرح صنعتی حمایت قانونی ایجاد می‌شود. یعنی اینکه شما تنها شخصی هستید که می‌توانید تولید عمده یک محصول را داشته باشید. علاوه بر این اگر از رقباء یا سایر اشخاص کسی از طرح شما سوء استفاده کند یا مشابه طرح شما را در بازار عرضه کند. که این امر موجب ضرر و زیان برای شما شود. باید متقبل ضرر و زیان مربوطه قرار گیرد. دلیل اصلی که اشخاص اقدام به ثبت طرح صنعتی می‌کنند. دقیقاً همین موضوع است که بتوانند از حمایت انحصاری یک طرح استفاده کنند.
اصلی‌ترین امتیازی که ثبت یک طرح دارد و تعریف آن را کامل‌تر می‌کند. ایجاد فرصت سرمایه گذاری است. علاوه بر این اشخاصی که طرح‌های صنعتی خوبی دارند رزومه قوی‌تری را می‌توانند برای فرصت‌های شغلی جدید ارائه دهند. طرح صنعتی در دنیای امروز ما جایگاه اختصاصی پیدا کرده است. و حمایت قانون در این زمینه نقش اساسی داشته است. هر چیزی مانند صنایع دستی و تغییر طرح‌های یک فرش تا شکل یک گلدان تزیینی یا ظاهر یک وسیله الکترونیکی در دسته بندی طرح صنعتی قرار دارد.
نمونه اظهارنامه ثبت طرح صنعتی
خیلی از متقاضیان ثبت طرح صنعتی با نحوۀ تنظیم اظهارنامه ثبت طرح صنعتی آشنایی ندارند. از این رو معمولاً درخواست ثبت طرح صنعتی توسط این اشخاص بارها مورد نقص قرار می‌گیرد. زمانی که اظهارنامه ثبت طرح صنعتی مورد نقص قرار بگیرد. طی 30 روز باید اقدام به رفع نقص کنید، همین موضوع روند ثبت طرح صنعتی را طولانی‌تر خواهد کرد. در حالی که اگر با تنظیم اظهارنامه ثبت طرح صنعتی آشنایی داشته باشید در کوتاه‌ترین زمان پروندۀ ثبت طرح صنعتی به اتمام خواهد رسید.
مرحله اول اظهارنامه طرح صنعتی اطلاعات هویتی است. اصولاً اشخاص باید پیش از تنظیم اظهارنامه ثبت طرح صنعتی، حساب کاربری ایجاد کنند. با دریافت فرم اظهارنامه به صورت پیش فرض اطلاعات هویتی در قسمت اطلاعات اشخاص تکمیل می‌شود. دومین مرحله از اظهارنامه ارائه وصف طرح صنعتی است. وصف طرح صنعتی باید تمام ابعاد طرح صنعتی را شرح دهد. بنابراین باید جامع و کامل و کوتاه باشد. مرحله بعدی قرار دادن تصاویر طرح و سایر ملزومات مربوطه است. در تنظیم فرم اظهارنامه الکترونیکی طرح صنعتی حتماً اطلاعات یک بار چک شود. در ثانی باید دقت کنید، اطلاعات خواسته شده در گزینه‌های ستاره دار را حتماً وارد نمایید.
هزینه ثبت طرح صنعتی
تمامی خدمات سازمان مالکیت صنعتی هزینه‌هایی را در بر دارد. متقاضیان ثبت طرح صنعتی نیز برای انجام امور ثبتی خود باید این هزینه‌ها را در چند مرحله به این سازمان پرداخت کنند. مبلغ مشخصی برای هزینۀ ثبت طرح صنعتی وجود ندارد. مثلاً اظهارنامه ثبت طرح صنعتی تعرفه‌ای را در بر دارد. اما تعرفه قابل پرداخت برای اشخاص حقیقی و حقوقی یکی نسیت. میزان مبلغ اظهارنامه ثبت طرح صنعتی به نوع درخواست و طرف درخواست بستگی دارد. اما هزینه‌های دیگر ثبت طرح صنعتی شامل حق ثبت و هزینۀ روزنامه رسمی است. میزان مبلغ حق ثبت نیز به نوع حقیقی یا حقوقی بودن متقاضی بستگی دارد و مبلغ روزنامه رسمی با توجه به میزان محتوای آگهی محاسبه خواهد شد.
سایت ثبت طرح صنعتی
درخواست ثبت طرح صنعتی تنها از طریق سامانۀ مالکیت صنعتی امکان دارد. از این رو متقاضیان ثبت طرح صنعتی باید طی اظهارنامه الکترونیکی در این سایت درخواست خود را به ادارۀ مالکیت صنعتی ارائه دهند. جهت ورود به سامانه مالکیت صنعتی می‌توانید در صفحه کروم گوگل سیستم کامپیوتر خود این سامانه را جستجو کنید. در بالای صفحه اصلی این سامانه گزینۀ میز خدمات وجود دارد. که در این آیتم خدمات مربوط به مالکیت صنعتی دسته بندی شده است. در این دسته بندی‌ها خدمات مربوط به ثبت طرح صنعتی را مشاهده خواهید کرد. که با توجه به مراحل ثبت طرح صنعتی می‌توانید هر یک از آنها را انتخاب کنید.
تفاوت طرح صنعتی و اختراع
طرح صنعتی و اختراع هر دو از خلاقیت و جدید بودن باید برخوردار باشند. اما چیزی که طرح صنعتی را از اختراع متمایز می‌کند نوع خلاقیت است. در اختراع یک ایده فنی وجود دارد که منجر به ساخت محصولی می‌شود، که به لحاظ فنی با سایر محصولات مشابه متفاوت است. اما ثبت طرح صنعتی ایده در طراحی ظاهری یک محصول است که آن را با سایر محصولات مشابه متمایز می‌کند. طرح صنعتی به هیچ عنوان به ساختار فنی یک شیء دست نخواهد برسد. مثلاً لیوان شیشه‌ای قبلاً ساخته شده است. در طرح صنعتی این لیوان شیشه‌ای با ظاهری شکیل‌تر تولید می‌شود. اما در اختراع ممکن است فرمولی را مخترع بسازد که بعد از ساخت لیوان شیشه‌ای این لیوان بر روی آتش هم قابل استفاده باشد.
تفاوت دوم در ثبت طرح صنعتی و اختراع است. مدت زمان اعتبار طرح صنعتی 5 سال است که طی دو مرتبه در این مدت زمان قابل تمدید اعتبار است. اما ثبت اختراع اعتبار 20 ساله دارد که بعد از اتمام اعتبار مجدداً قابل تمدید نیست. تفاوت بعدی در ارائه ادعا نامه و توصیف نامه است برای ثبت اختراع باید ادعا نامه و توصیف نامه اختراع تنظیم شود، اما برای ثبت طرح صنعتی ارائه توصیف ظاهری طرح لازم است.
مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی
متقاضی ثبت طرح صنعتی ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد. از این رو مدارکی که باید ارائه دهند به شرح زیر خواهد بود.
مدارک ثبت طرح برای شخص حقیقی
- کپی از شناسنامه و کارت ملی متقاضی
- شماره موبایل به نام وی
- گواهی امضاء از دفتر اسناد رسمی
- وکالت نامه به یکی از وکلاء دادگستری
- ارائه توصیف ظاهری طرح صنعتی
- چند تصویر از زوایای مختلف طرح صنعتی
مدارک ثبت طرح برای شخص حقوقی
- روزنامه رسمی یا آگهی ثبت شرکت
- روزنامه تغییرات یا آگهی تغییرات در صورت انجام تغییرات در شرکت
- کپی شناسنامه و کارت ملی مدیر عامل
- ارائه وکالت نامه به و.کیل دادگستری
- دریافت گواهی امضاء مدیرعامل در دفتر اسناد رسمی
- شماره موبایل به نام برای مدیرعامل شرکت
- توصیف ظاهری طرح صنعتی
- عکس از زوایای مختلف طرح صنعتی
شرایط ثبت طرح صنعتی
- وجود یک طرح با ویژگی ظاهر متفاوت از طرح‌های موجود در بازار
- شبیه نبودن طرح صنعتی به طرح صنعتی ثبت شده دیگر اشخاص
- ثبت درخواست طرح از طریق سامانۀ مالکیت صنعتی
- رعایت قواعد و مقررات طرح صنعتی در درخواست مورد نظر
- داشتن حساب کاربری در سامانۀ مالکیت صنعتی
آیا طرح صنعتی قابل فروش است؟
بعد از ثبت طرح صنعتی این امکان برای مالک طرح وجود دارد که جهت تولید عمده طرح خود را واگذار نماید. ممکن است یک سرمایه گذار خوب برای طرح صنعتی پیدا شود. بنابراین مالک طرح صنعتی اگر بخواهد امتیاز بهره برداری از طرح خود را واگذار نماید باید اظهارنامه انتقال امتیاز طرح را مجدداً جهت ثبت مالک جدید به ادارۀ مالکیت صنعتی واگذار نماید.
مراحل ثبت طرح صنعتی
اگر می‌خواهید ثبت طرح صنعتی را داشته باشید باید مراحلی را طی کنید، بعد از انجام روند ثبت با صدور تصدیق نامه به طور رسمی طرح صنعتی ثبت می‌شود. اما در ابتدا باید از طرح مورد نظر استعلام گرفته شود و مدارک و مستندات ثبت طرح تنظیم شود. سپس می‌توانید اقدام به ثبت طرح صنعتی کنید. مراحل ثبت طرح صنعتی به شرح زیر پیش خواهد رفت.
1.تکمیل مدارک
در ابتدا متقاضی ثبت طرح صنعتی باید مدارک شناسایی خود را به همرا، توصیف ظاهری طرح و عکس هایی از زوایای مختلف طرح صنعتی ارائه دهد. اگر متقاضی شخص حقوقی باشد علاوه بر مدارک شناسایی مدیر عامل باید اوراق ثبتی را نیز ارائه دهد.
2.ایجاد حساب کاربری
ایجاد حساب کاربری با توجه به مدارک شناسایی متقاضی است. از این رو در سامانه مالکیت معنوی در میز خدمات این سامانه می توانید حساب کاربری را برای متقاضی ایجاد کنید. نکته لازم به ذکر برای اشخاصی که قبلاً طرح صنعتی ثبت کرده اند یا از خدمات دیگر سامانه مالکیت صنعتی استفاده کردند که به موجب آن حساب کاربری دارند نیاز به ایجاد حساب کاربری برای ثبت طرح صنعتی ندارند.
3.فعال سازی کارتابل
طی چند روز از ایجاد حساب کاربری فعالسازی کارتابل انجام می شود که برای متقاضی نام کاربری و رمز وی پیامک خواهد شد.
4.ارسال اظهارنامه
مرحله بعدی در خصوص ثبت طرح صنعتی تنظیم و ارسال اظهارنامه است. در اظهارنامه جدا از اطلاعات هویتس باید توصیف ظاهری طرح به همراه نمونه عکس و تصاویر گرفته شده تکمیل شود و این اظهارنامه به ادارۀ مالکیت صنعتی پست شود. که بعد از ارسال اظهارنامه، این درخواست مورد بررسی کرشناسان ادارۀ مالکیت صنعتی قرار خواهد گرفت.
5.پیگیری درخواست ثبت طرح صنعتی
بعد از مراجعه مجدد به کارتابل بعد از دریافت پیامک ابلاغ ثبت طرح صنعتی، درخهواست شما ممکن است تایید یا رد شود. در صورت رد ثبتت طرح صنعتی منتفی خواهد بود و در صورت تایید باید هزینه حق ثبت طرح صنعتی در سامانۀ مالکیت صنعتی پرداخت شود.
6.روزنامه رسمی
در این مرحله اگر درخواست ثبت طرح صنعتی مورد پذیرش قرار گرفته باشد باید در روزنامه رسمی قوه قضاییه آگهی ثبت آن انتشار پیدا کند.
7.تصدیق
آخرین مرحله برای ثبت طرح صنعتی ارائه اصل مدارک توسط خود متقاضی یا وکیل قانونی وی به اداره مالکیت صنعتی است. با ارائه مدارک تصدیق نامه ثبت طرح صنعتی منتشر خواهد شد.
مدت زمان ثبت طرح صنعتی
یکی از مهمترین موارد در خصوص ثبت طرح صنعتی که بیشتر متقاضیان می‌خواهند بدانند روند ثبت طرح صنعتی است. به طور معمول ثبت طرح صنعتی بین 35 الی 45 روز زمان خواهد برد. البته این زمان برای طرح‌های صنعتی است که توسط افراد با تجربه درخواست شده باشند. مدت زمان ثبت برند برای اشخاصی که با سیستم مالکیت صنعتی آشنایی چندانی ندارد بیشتر از این زمان طول خواهد کشید. مدت زمان ذکر شده برا ی بررسی است. سازمان مالکیت صنعتی که تنها سازمان ثبت حقوق مالکیت معنوی است. در استان تهران مستقر است. از این رو به دلیل ارائه درخواست‌های زیاد برای ثبت طرح صنعتی این سازمان تنها سازمان مالکیت صنعتی است.
سخن پایانی
مطلبی که خواندید تمام موارد مربوط به طرح صنعتی در آن عنوان شده بود. اکنون می‌دانید طرح صنعتی چیست؟ و برای ثبت آن باید چه اقداماتی کرد. در کنار مطالب مفیدی که ارائه شد. مشاوران ما در ثبت دنیز به صورت کاملاً رایگان مشاورۀ ثبت طرح صنعتی را ارائه خواهند داد. انحصار بازار را در تولید محصولی که با خلاقیت و ایده شما ایجاد شده است در دست بگیرید. با ثبت طرح صنعتی بی رقیب محصول مورد علاقه دیگران شوید.
بدون دیدگاه